درگذشت پاییزی هما روستا در سالروز تولدش نشان داد مرگ و زندگی آنچنان به هم آمیخته‌اند که فاصله تبریک تولد تا تسلیت درگذشت بسیار کوتاه است.
ساعات اولیه روز 5 مهر ماه خبر درگذشت هما روستا به سرعت در فضای مجازی و خبرگزاری‌های رسمی منتشر شد و هنرمندانی چون بهاره رهنما، نگار جواهریان، نوید محمدزاده، محمدرضا هدایتی، علی دهکردی، بهرام رادان، احمد مهران‌فر ، مهناز افشار، هنگامه قاضیانی، آتیلا پسیانی، ترانه علیدوستی، کوروش سلیمانی، صابر ابر، علی سرابی، باران کوثری، احسان کرمی و … با انتشار تصاویری از هما روستا در صفحات شخصی خود پیام‌هایی را برای تسلیت منتشر کردند.
در پی درگذشت هما روستا با برخی هنرمندان که در برخی سال‌ها با او همکاری داشتند، صحبت کرد که در ادامه می‌خوانید:
واکنش کشاورز / خبری بسیار تلخ و ناگوار
محمد علی کشاورز هنرمند با سایقه تئاتر، سینما و تلویزیون به دلیل تماس های پیاپی خبرنگاران در پی درگذشت هما روستا متن پیامی را منتشر کرد.
این بازیگر پیشکسوت سینما و تئاتر و تلویزیون در این متن آورده است: «هما روستا درگذشت.
خبری بسیار تلخ و ناگوار. با شنیدن این خبر به یاد خاطرات دوری افتادم. اولین کار صحنه‌ای این بانوی هنرمند که تازه وارد 30 سالگی شده بود، نمایش «بازی استریندبرگ» به کارگردانی زنده‌یاد حمید سمندریان. اسماعیل شنگله و من در کنار هما روستای نازنین ایفاگر نقش‌های این نمایش بودیم و چقدر خوش درخشید.»
کشاورز در این متن که در صفحه اینستاگرام‌اش منتشر کرده، آورده است: «در آخرین تماسی که با هم داشتیم قرار شد هر دو صحیح و سلامت مجددا یک کار تئاتر بکنیم. اما حیف و صد حیف… تسلیت به کاوه عزیز، خانواده محترم و همه جامعه هنری و مردم این سرزمین، روحت شاد.»
نوشتار پاکدل در سوگ پرواز پر درد “هما”ی هنر
حسین پاکدل دیگر هنرمند تئاتر نیز در یادداشتی برای روستا نوشت:
« دمِ پایان، لحظه‌ها محترم‌ترند.
در سوگِ پروازِ پر دردِ “هما”ی هنر
مرگ را گریزی نیست. لاجرم است، از آن رو که زندگی را از همان آغاز به شرطِ میرندگی به ما هِبه کردند. آیا مرگ پایان همه چیز است؟ آیا از اساس برای تمام موجودات به یک نسبت پایانی در کار است و یا از وقتی حیات شروع شده، ما در مسیرِ ادامه‌ایم؟ پرواز هما روستا نشان داد فاصله تولد اول تا میلاد دوم، تنها دمی به اندازه عمری پربار است. آیا این قسمت از حیاتِ برخاک که سهمی اندک از این تداوم است، ترس دارد؟ بالطبع برای بسیاری که مرگ برای آن‌ها پایان همه چیز است، این مرحله وحشت زاست؛ از آن رو که درطول زیستِ بر زمین آنچه دارند خلاصه در همان جسم خاکی و نیازهای آن‌هاست. اما برای هنرمند یا آنان‌که فراتر از تن خاکی زیست می‌کنند و بر بلندایی بالاتر از هر بلندی سیر می‌کنند نیستی متصور نیست؛ که بقا و جاودانگی آن‌ها در دیگرانی تداوم دارد. حمید سمندریان و هما روستا در دوران اقامت کوتاه، با اندک فرصتی که داشتند به وزن هستی افزودند. علاوه بر آثاری که بر پرده و صحنه خلق کردند، کتبی که تألیف و ترجمه کردند، شاگردان ممتازی که پروردند؛ اخلاق و آدابی را در این حرفه رعایت و حفظ کردند که تا زمان باقی است، در روش و منش آنان که با این دو سیر کردند، هست. پس برایشان نیستی، نیست. هما روستا در خاطره‌ها با خاطره سازی‌ها و لحظه‌های بی دریغ خلق، در توش و توان شاگردان و همکاران و خیل مخاطبانش تداوم دارد. هما هست. تا همیشه هست.
اما همای این سال‌ها، دم به دم با درد زیست. او از فراز مرگ و نیستی عبور می‌کرد. او سال‌ها پیش و بیش از حمید بیمار بود ولی از آن‌جا که همای بخت بود، با رنجی فراتر از توان، بر تن خویش استوار مانده بود تا حمید را امید، زنده باشد. بعد از عروج سمندریان، بال پرواز همای حمید شکست. پاها هم یار نبودند، هرچند هما روی توان بدن را کم کرد و بر هر سختی فائق شد و پرتلاش تر می‌نمود. این اواخر لحظه‌ها در حضورش واجد چه وقاری بودند.
آخرین بار در جشن تولد حمید، پیش از سفر دیدمش؛ همراه با گپی کوتاه، که فرصت اندک بود و میهمانان مراسم بسیار، گفتم: چگونه‌اید بانو؟ گفت: “این روزها حس می‌کنم لحظه‌ها محترم ترند.” و دیدم هردم در سنگینی نفس، کیفیت لحظه‌ها را حفظ می‌کند.»
علی دهکردی: خواهر دوست داشتنی‌ام از دردها و رنج‌ها آرام گرفت
علی دهکردی بازیگر سینما که در فیلم «از کرخه تا راین» با هما روستا، همکاری داشته است، همزمان با سالروز تولد این هنرمند، یادداشت کوتاهی برای او نوشت اما انتشار خبر درگذشت این بانو، یک روز بعد از تولدش باعث شد تا دهکردی نوشتار کوتاه دیگری را هم برای او بنویسد.
این بازیگر سینما و تئاتر روز چهارم مهر ماه در یادداشت اول خود نوشته بود:
«آیینه و باغ
فیروزه و خاتم
و
فرزند مهر است،
خواهرترین خاتون
و عزیزترین خواهر برایم
بانو ” هما روستا “.
…
به بهانه زادروزش که مانا باشد و پاینده ، همیشه و همواره.»
اما دهکردی خیلی زود و تنها به فاصله یک روز بعد در نوشتار کوتاه دیگری درباره درگذشت هما روستا در صفحه شخصی‌اش این چنین نوشت:
«…و چه زود ، زودتر از آنکه گمانش را می‌کردم ، پیام تبریک‌ام اعلامیه تسلیت شد.
…
چه زود تبسم بر لب‌هایمان خشکید.
خواهر دوست داشتنی‌ام از تمام دردها و رنج‌هایش آرام گرفت.»
***
پوران درخشنده: جز تاسف چه می‌توانم بگویم؟!
این کارگردان سینما که سال‌ها پیش در فیلم «پرنده کوچک خوشبختی» با هما روستا همکاری داشته است، ادامه داد: خانم روستا با عشق وارد سینما شد و زندگی‌اش را روی هنرش گذاشت، او عاشقانه کنار مردم زندگی کرد.
درخشنده اینگونه سخنانش را ادامه داد: خانم روستا هنرمندی خلاق و بازیگری به تمام معنا بود که بازی نکردن را بازی می‌کرد. او همیشه دوست داشت نقشی که بازی می‌کند، باورپذیر باشد و من خود شاهد بودم که چگونه عاشقانه به سینما آمد و برای هنرش وقت و انرژی گذاشت.
این کارگردان سینما یادآور شد: خوب به یاد دارم زمانی که می‌خواستیم فیلم را بسازیم با تمام وجودش تا پاسی از شب کنارمان می‌ماند و تمرین می‌کرد در حالیکه همسر و فرزندش منتظر او بودند.
درخشنده ادامه داد: شاهد بودم که ساعت‌ها کنار بچه ناشنوای فیلم «پرنده کوچک خوشبختی» می‌نشست و تلاش می‌کرد تا به درون این بچه راه یابد و گره‌ها و مشکلات یک کودک ناشنوا را درک کند.
وی هما روستا را بازیگری جستجوگر توصیف کرد که همواره برای بازی‌هایش کشف و شهود می‌کرد.
درخشنده همچنین با اشاره به حضور پررنگ هما روستا در فعالیت‌های اجتماعی و انسان دوستانه، اضافه کرد: او همواره خود را در رنج‌های بشری سهیم می‌دانست و این خیلی مهم است که هنرمند در کنار فعالیت هنری‌اش دغدغه اجتماعی هم داشته باشد، همچنان که همیشه بازیگری عاشق بود و هنر هرگز برایش به شغل تبدیل نشد.
کارگردان فیلم «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند» عشق هما روستا را به خانواده‌اش ستودنی دانست و تاکید کرد: او در بالاترین جایی قرار گرفت که یک هنرمند می‌تواند به آن برسد و همواره در قلب و روح ما ماندگار خواهد شد. برای من هما روستا بانوی عشق و ایثار است که فراموش نشدنی است. ای کاش بیشتر قدر یکدیگر را بدانیم و فراموش نکنیم مرگ به همه ما نزدیک است و آنچه می‌ماند خاطره‌های خوبی است که از یکدیگر داریم.
آنچه باید از هما روستا بیاموزیم
محمدعلی سجادی کارگردان سینما که مستند «حمید هما» را درباره زندگی هنری هما روستا و حمید سمندریان ساخته است، گفت: آنچه باید از ایشان بیاموزیم، این بود که تا آخرین لحظه زندگی‌اش برای بودن خود، معنایی قائل بود.
این کارگردان سینما به ایسنا گفت: هما روستا همواره تلاش کرد کار خلاقانه انجام بدهد و با اینکه در زندگی‌اش فراز و نشیب بسیاری داشت، هرگز از کوشش باز نایستاد و برای بودن خود معنایی قائل بود.
سجادی که سال‌هاست در آموزشگاه حمید سمندریان تدریس می‌کند، یادآور شد: پیش از ورودم به آموزشگاه، خانم روستا را از طریق کارهایش می‌شناختم تا اینکه به دعوت استاد سمندریان تدریس در آموزشگاه را آغاز کردم و بیشتر با ایشان و همسرشان خانم روستا آشنا شدم.
وی ادامه داد: هما روستا کودکی سختی داشت و به واسطه شرایط سیاسی پدرش، دشواری‌های بسیاری را تحمل کرد اما هرگز کم نیاورد و همیشه مشکلات را تاب آورد.
سجادی در عین حال با ابراز تأسف از بیماری هما روستا در واپسین سال‌های زندگی‌اش یادآور شد: او با بیماری دست و پنجه نرم کرد و سرانجام هم بر اثر بیماری درگذشت. اما هنرمندانی مانند استاد سمندریان و هما روستا هرگز نمی‌میرند و همیشه با آثارشان ماندگار هستند. آن‌ها در دل مردم جای دارند و تأثیرشان در تئاتر و سینما انکارناپذیر و ماندنی است.
اظهارات کارگردان مجموعه ترانه مادری درباره بانو روستا
کارگردان مجموعه «ترانه مادری» هم خاطرات خود را از بانوی هنرمند عرصه نمایش یادآور شد.
حسین سهیلی‌زاده با بیان این مطلب که جامعه هنری یک گوهر ارزشمند را از دست داد، خاطراتی را از حضور زنده‌یاد هما روستا در نقش مادربزرگ در سریال «ترانه مادری» روایت کرد و گفت: خانم روستا در تلویزیون زیاد کار نکرده بودند، اما زمانی که از ایشان برای حضور در این مجموعه دعوت کردیم با روی گشاده آمدند. در ادامه صحبت‌هایی درباره کاراکتری که بازی کردند، داشتیم. ایشان متن را خواند و دوست داشت و با انرژی بالایی سر کار آمد و تا قسمت 20 قصه که تصادف می‌کند، با ما همکار بود و بسیار بسیار لذت بردیم.
سهیلی‌زاده سپس درباره‌ی بیماری هما روستا یادآور شد: «ترانه مادری» به هفت سال پیش برمی‌گردد. فکر می‌کنم بیماری ایشان از سال 89، 90 به بعد عود کرد و آن زمان که ما این سریال را کار کردیم، ایشان مشکل بیماری نداشتند.
این کارگردان درباره‌ی کاراکتر هما روستا در «ترانه مادری» با بیان اینکه در میان مخاطبان این سریال به عنوان مادربزرگی محبوب شناخته می‌شد، خاطراتی را روایت کرد و به ایسنا گفت: در قصه طراحی شده بود که مادربزرگ در قسمت 20 فوت کند، اما وقتی که ما حضور هما روستا را در صحنه داشتیم، با نویسنده و تهیه‌کننده به شک افتادیم که مادربزرگ را بکشیم یا نکشیم؛ چون او در این کاراکتر آنقدر جا افتاده بود که می‌دانستیم در پخش هم قطعا مخاطب با شخصیت ایشان مأنوس می‌شود. پس این نگرانی وجود داشت که آیا بعد از خداحافظی مادربزرگ، باز هم کار دیده خواهد شد یا نه؛ در این رابطه با خانم روستا بحث می‌کردیم و ایشان می‌گفتند اگر من بمیرم کسی این سریال را نگاه نمی‌کند! و به هر حال این اتفاقی بود که به شوخی سر صحنه داشتیم و با یکدیگر کُری می‌خواندیم.
وی ادامه داد: یادش بخیر؛ خاطره بسیار گرمی بود و ایشان حالا از میان ما رفته‌اند و ما را غم‌زده کرده‌اند.
سهیلی‌زاده درباره حضور هما روستا و همکاری‌اش با تلویزیون که به ندرت اتفاق افتاد نیز یادآور شد: زمانی که از ایشان برای حضور در «ترانه مادری» دعوت کردیم خیلی وقت بود که در تلویزیون حضور نداشتند و حتی در عرصه سینما هم زیاد کار نمی‌کردند. ما دوست داشتیم یادبودی از ایشان داشته باشیم و در تلویزیون هم ایشان را ببینیم.
اما در شرایطی که هنوز برخی بخش‌های دولتی و تشکل‌های صنفی همچون خانه تئاتر و خانه سینما پیامی برای درگذشت هما روستا مخابره نکردند، شورای مرکزی انجمن بازیگران سینما، مدیرعامل خانه هنرمندان و انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر هرکدام پیام‌های جداگانه‌ای منتشر کردند.
در متن پیام تسلیت شورای مرکزی انجمن بازیگران سینمای ایران آمده است:
«بازگشت همه به سوی اوست
در نهایت تأسف و تآلم بازیگر پیشکسوت و توانای کشورمان بانو هما روستا،پس از تحمل دوران طولانی رنج و بیماری از میان ما رفت و به آرامش ابدی پیوست.
انجمن بازیگران سینمای ایران،سوگ از دست دادن این هنرمند با ارزش را به خانواده محترم ایشان،همکاران گرامی و تمامی هموطنان هنردوست تسلیت عرض می‌نماید.»
پیام تسلیت مجید سرسنگی در پی درگذشت هما روستا
«مجید سرسنگی» مدیرعامل خانه هنرمندان ایران و رئیس تماشاخانه ایرانشهر درگذشت «هما روستا» را تسلیت گفت.
متن این پیام به شرح زیر است:
«صبح امروز خبر درگذشت بانوی تئاتر ایران، یکبار دیگر خانواده تئاتر این سرزمین را در غمی بزرگ فرو برد. هما روستا پس از تحمل رنج درد سرطان، سرانجام در روزهای آغازین پاییز دار فانی را وداع گفت، اما برای همیشه در صحنه ذهن ما به عنوان هنرمندی بزرگ نقش خواهد داشت.
درگذشت این هنرمند عزیز را به بازماندگان محترم او و نیز خانواده تئاتر کشور تسلیت می‌گویم و از خداوند متعال برای آن مرحوم روحی شاد و آرام طلب دارم.»پیام
پیام انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر
انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر در پی درگذشت همای تئاتر ایران- بانو هما روستا-پیام تسلیتی منتشر کرد.
متن این پیام به شرح زیر است:
«همه از خاکیم و به خاک بر می‌گردیم.
همای تئاتر ایران پر کشید و رفت. شاید قلب شعله ورش برای حمید – حمید سمندریان عزیز – اکنون آرام بگیرد.
حسرت مانده و یادگارهایش … عشق کم نظیرش به تئاتر، شوق بی کرانش به آموختن، حرمت‌اش به زندگی و جان آدمی، و خاطره ی حضور پر وقارش برای چهار نسل.
یادش جاودان و روحش قرین آرامش.
به گزارش ایسنا، هما روستا بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون در آخرین ساعات روز 4 مهر ماه همزمان با سالروز تولدش و بعد از سال‌ها مبارزه با بیماری درگذشت.
قرار است پیکر این هنرمند که در آمریکا از دنیا رفته است در چند روز آینده به ایران منتقل و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شود.
