دكتر كاوه احمدي علي آبادي
عضو هيئت علمي دانشگاه آبردين با رتبه پروفسوري
عضو جامعه شناسان بدون مرز
حقيقتاً ديدن شور و اشتياق خانواده هاي زندانيان فلسطيني آزاد شده و به خصوص اشك هاي شوق مادران شان، چيزي است كه قابل مقايسه با هيچ يك از دستاوردهاي مادي گفتگوهاي صلح نيست. دركنار آن، تصويب قطعنامه حاكميت دائم ملت فلسطين بر منابع طبيعي سرزمين هاي اشغالي، از جمله قدس شرقي و حق ملت فلسطين براي درخواست هر نوع غرامت نسبت بدان را در مجمع عمومي سازمان ملل بايد پيروزي چشم گير ديگري در راه احقاق حقوق گام به گام ملت و كشور فلسطين به پايتختي قدس شرقي شمرد. حماس ياد بگيرد كه اين گونه حقوق فلسطينيان را آن هم در مقابل كشوري با بمب هاي هسته اي بدون ريختن يك قطره خون، پس مي گيرند، نه با شعارهاي كودكانه و ايدئولوژيك تكراري كه تنها خواب و خيال هايشان را انعكاس مي دهد و بس.
اسرائيل طي مذاكرات مدام از اهميت امنيت اش سخن مي گويد و آن را شرط هر توافقنامه صلح ذكر مي كند. البته كه هدف از هر توافق صلحي ايجاد امنيت براي هر دو يا چند طرف معامله است. اما اسرائيل درست زماني بر آن اصرار دارد كه كشور اسرائيل و سرزمين هاي آن مدت هاست كه از امن ترين مناطق خاورميانه است و از كشورهاي عربي گرفته تا تركيه و ايران و از شمال آفريقا تا افغانستان و حتي هند به امني اسرائيل نيست و سال هاست كه اسرائيل با هيچ عمليات انتحاري يا تروريستي مواجه نبوده و نيست! تهديد اسلام گرايان تندرو در خاورميانه نسبت به اسرائيل از حد شعار فراتر نمي رود و آنان عملاً در خاورميانه به جان مردم شان و همين طور نيروهاي آمريكايي و منافع شان افتاده اند و القاعده با اين همه كشته از مسلمانان، تاكنون “حتي يك عمليات” بر عليه اسرائيل انجام نداده –ولو براي ردگم كني كه بسيار قابل تأمل است. اسرائيل زماني غزه را ترك كرد كه در آنجا مدام با مشكل پرتاب راكت به خاك اسرائيل رو به رو بود و در حالي كه كرانه باختري و قدس شرقي هرگز مشكل حملاتي از اين دست نداشت، آن مكان ها را هنوز در اشغال اش نگه داشته است و آن هم به بهانه مسائل امنيتي! راكت پراكني غزه پس از خروج اسرائيل از غزه شروع نشد، بلكه قبلاً از آن شديد هم شده بود و حماس زماني كه غزه در كنترل نيروهاي امنيتي تشكيلات خودگردان بود، در كمال بي مسئوليتي به راكت پراكني از غزه ادامه مي داد و حالا كه حماس مسئوليت غزه را برعهده دارد، راكت پراكني هايش تقريباً متوقف شده است! اسرائيل تصميم به ترك غزه گرفت تا بتواند پس از آن به بهانه چند راكت پراكني، حملات نظامي گسترده بر عليه نه تنها گردان هاي حماس كه زيرساخت هاي غزه انجام دهد. چون وقتي جايي را اشغال كرده ايد كه نمي توانيد به زيرساخت هايش حمله نظامي كنيد، چون خودتان مسئول امنيت آنجا هستيد. ولي وقتي آنجا را ترك كرديد به بهانه راكت پراكني اندك و تقريباً بدون تلفات حماس مي توانيد همچون سرزمين يك كشور خارجي بدانجا حملات گسترده انجام دهيد. واين دقيقاً يكي از اهداف اسرائيل براي ترك غزه بود كه انجام نيز داد و هدف ديگرش آن بود كه با تقويت حماس، آنجا از دست تشكيلات خودگردان خارج شود و به دست حماس بيافتد تا اسرائيل مدعي شود كه تشكيلات خودگردان داراي اختياراتي نيست تا رسيدن به صلح با آن، تضميني براي امنيت اسرائيل باشد. اين بهانه تراشي اسرائيل در اشغال سرزمين هاي ديگر براي تضمين امنيت، تنها محدود به فلسطينيان نيست، بلكه اسرائيل با همسايگان اش نيز مدت هاست همين بازي را دنبال مي كند. مرزهاي سوريه با اسرائيل، يكي از امن ترين مرزهاي اسرائيل در طول چهار دهه بوده، اما در اشغال اسرائيل باقي مانده است. اسد حملات اخير اسرائيل به خاك اش را حتي مقابله به مثل هم نكرد. اما اسرائيل جولان را هم به بهانه امنيتي در اشغال دارد. از آن خنده دارتر، اشغال مزارعي بين مرزهاي سوريه و لبنان است كه اسرائيل مدعي است، چون بين لبنان با سوريه درباره مالكيت آن مناطق اختلاف هست، آنجا را اسرائيل در اشغال نگه داشته است!؟ به دور از واقعيت نبود كه رسانه هاي مستقل اسرائيلي امروزه با طنزي تلخ مي نويسند كه چطور است اسرائيل اين بار آمريكا را اشغال كند! چون عامل خنثي سازي بسياري از جاه طلبي هايمان در منطقه همين آمريكاست و نشان داده تنها كشوري است كه مي تواند مقابل ارده ما بايستد.
از آن بامزه تر، ادعاي جديد اسرائيل براي تداوم اشغال كرانه باختري است. مقامات كنوني اش مدعي اند كه براي امنيت اسرائيل بايد مرزهاي بين اردن با فلسطين را در كنترل داشته باشند!؟ يعني اسرائيل قرار است پيرامون مرزهاي دو كشور ديگر كه حق هيچ گونه حاكميتي را نيز بر آن ها ندارد، تصميم گيري كند!! آن مناطق چون بسياري از مناطق اسرائيلي از امن ترين مناطق خاورميانه است، اما حتي اگر امن نيز نبود، اسرائيل تنها مي تواند مرزهايش با فلسطين را كنترل كند و از فلسطين نيز بخواهد تا مناطق مرزي اش را بيشتر و بهتر كنترل كند و در آن زمينه با هم همكاري كنند، ولي نمي تواند در مورد مرزهاي دو كشور ديگر، يعني اردن با فلسطين حتي نظر بدهد، چه رسد كه حق اشغال براي خود قائل شود! آن هم در حالي كه ديواري حائل براي جلوگيري از نفوذ تروريست ها، نه بين مرزهاي فلسطين با اسرائيل، بلكه داخل سرزمين هاي فلسطيني ساخته است و حتي اگر تروريستي از مرز اردن به فلسطين وارد شود، خطري براي اسرائيل ندارد، چون بايد از مرز فلسطين با اسرائيل بگذرد كه چون در كنترل اسرائيل است، جاي نگراني نيست. بهترين گزينه براي كنترل مرزهاي شرقي فلسطين آن است كه توسط نيروهاي آمريكايي صورت گيرد. چون حتي اگر نيروهاي فلسطيني كنترل مرزها را در كنترل مي گرفتند، چيزي نمي گذشت كه اسرائيل به بهانه يك عمليات تروريستي -كه خودش تشخيص داده كه از طريق نفوذ از مرزهاي شرقي فلسطين بوده، دوباره سرزمين هاي فلسطيني را اشغال مي كرد و زير توافقات مي زد؛ درست مثل قراردااد اسلو. هر كشور ديگري و حتي نيروهاي حافظ صلح سازمان ملل نيز مناسب نيستند، زيرا عملكرد نيروهاي كلاه آبي سازمان ملل در ممانعت از جنگ و درگيري در بسياري از مناطق جهان موفق نبوده و اسرائيل نيز در مقابل هيچ كشوري به جز آمريكا، حرف شنوي ندارد و عملاً خود را ناگزير به پذيرش خواسته هاي ديگران نمي بيند؛ مگر آمريكا.
جاي يادآوري است كه اين منطق وقيحانه اسرائيل، حاصل سال ها پرورش مقامات تندروي اش برحسب انواعي از امتيازات يك طرفه توسط غرب به اسرائيل و وتوي همواره تمامي موارد نقض حقوق بين الملل توسط اين كشور و حتي قطعنامه هاي شوراي امنيت است، كه البته مدتي است آمريكا و اروپا در مواضع شان نسبت به دفاع چشم بسته از اسرائيل تجديدنظر كرده اند كه دقيقاً در همين مدت كوتاه، بسياري از موانع از سر راه فلسطين و اسرائيل برداشته شده كه مهمترين شان بازگشت دولت اسرائيل بر سر ميز مذاكرات صلح است. به هر روي لازم است كه نكاتي را براي تندروهاي اسرائيلي روشن سازم. آنان خاك كشور فلسطين را نيز چون ساير مناطق اشغالي ترك خواهند كرد، با آرامش و آسايش و طبق موازين بين المللي يا پس از بزرگترين انتفاضه فلسطينيان (انتفاضه سوم) كه اينبار هرگز به مرزهاي مناطق اشغالي محدود نخواهد بود و شامل به خصوص خاورميانه و حتي اقصاء نقاط جهان نيز خواهد شد. انتخاب با شماست و اميدوارم كه تاكنون زبان همديگر را به خوبي فهميده باشيم.
با اين همه، بر اين باور نيستم كه تمام اعمال طرف مقابل را بايد به يك زعم ارزيابي كرد و كارهاي نيك ديگران را چشم بسته برچسب زد و نديد. پروژه اي كه اخيراً براي انتقال آب بين دولت هاي فلسطين، اردن و اسرائيل زير نظر سازمان ملل اجرا شد، يكي از بهترين الگوهاي همزيستي اقوام عرب و يهودي و فلسطيني و اسرائيلي در اين منطقه است كه بايد از اين دست كارهاي مشترك و مفيد براي همگان معيار عمل تصميمات آتي باشد؛ نه اقدامات يكجانبه و ماجراجويانه. طرح اخير دولت اسرائيل براي ساخت يك بزرگراه در كرانه باختري نبايد موجب نگراني فلسطينيان شود و از اين دست زيرساخت ها، مورد نياز سرزمين توسعه نيافته كرانه باختري است. تنها اميدوارم كه اسرائيل به قيمت بي خانماني ساكنان فلسطيني منطقه نخواهد چنين پروژه اي را پيش برد و ما ناگزير به طرح پرونده بي خانماني مردم منطقه در دادگاه هاي بين المللي نباشيم و آن به جاي نوعي شيطنت، نوعي همكاري ارزيابي شود؛ گرچه مي دانم برحسب عملكردي كه اسرائيل در طول اين شصت و اندي سال از خود نشان داده و بدان عادت نيز كرده است، دوري از كارهايي كه به نوعي شيطنت و زرنگي در آن گنجانده نشده باشد، چقدر برايش مشكل است! اميدوارم كه ساخت ساير زيرساخت هاي لازم در كرانه باختري با همكاري دولت فلسطين و اسرائيل صورت گيرد و آن نقشه راهي باشد براي همزيستي مسالمت آميز دو ملت در كنار يكديگر و عاقبت فرزندان ابراهيم ياد بگيرند كه قرار است در صلح و حتي برادرانه در كنار هم زندگي كنند، نه اين كه از هم زهره چشم بگيرند و نسبت به هم زرنگي كنند. نتانياهو چنان كه بخواهد دانشگاهي غيرنظامي نيز در كرانه باختري داير كند، به طوري كه اسرائيلي و اعراب و فلسطيني نيز بتوانند در كنار هم آنجا تحصيل كنند، بسيار مفيد است و چنان دانشگاهي را حتي پس از ترك سرزمين هاي فلسطين مي توانند به عنوان دانشگاه يك كشور كه در كشوري ديگر داير شده براي خود حفظ كنند؛ باشد تا دانشجويان عرب و يهودي و اسرائيلي و فلسطيني آنجا كه در كنار هم تحصيل كرده اند، بتوانند آن سرزمين را هم دوستانه با كمك يكديگر امن توسعه دهند و نسل هاي بعدي شان بتوانند در كمال اميدواري و حسن همجواري در كنار يكديگر زندگي كنند.
درضمن، دولت فلسطين و هيئت مذاكره كننده فلسطيني توجه كند كه طرح كري براي قرارداد اسلو 2 بسيار مناسب است (لااقل كليات اش) و عملي تر از هر طرح ديگري است كه بخش بزرگي از حقوق و خواسته هاي هر دو طرف را تأمين مي كند و بايد فلسطينيان اين انعطاف را در پذيرش آن نشان دهند و حل يكباره همه اختلافات با اسرائيل نه شدني است و نه به نفع تان است. درخصوص آنچه امضاء مي كنيد حتماً با وكلاي خبره، مطمئن و امين تان كه قابل خريدن نباشند، مشاوره كنيد تا مشكلي براي تان به وجود نيايد.
