دکتر کاوه احمدی علی آبادی
عضو هئيت علمي دانشگاه آبردين با رتبه پروفسوري
عضو جامعه شناسان بدون مرز(ssf)
عراق در يك قدمي تبديل شدن به سوريه قرار دارد. اگر هر كسي ترديدي در اين امر دارد و تصور مي كند كه فاصله شان زياد است، سخت در اشتباه است و براي وقوع فاجعه سوريه نبايد به نتايج و تبعات بنگريم، بلكه بايد به نقاطي معطوف شويم كه امكان تصميم گيري براي طرف هاي درگير هست و اگر بازيگران كليدي درخصوص معدودي از تصميمات شان دچار اشتباه شوند، مابقي ماجراها در كنترل شان نخواهد بود و چون دمينويي يكديگر را پديد خواهند آورد و دامن خواهند زد.
مالكي يك تصميم درست و پخته گرفت و براي حمله نظامي به مناطقي كه در كنترل مخالفان است، عجله نكرد و فرصت داد. اين فرصتي است براي همه عراقيان تا خوب بنگرند و به سرعت بيانديشند، آن هم وقتي كه سوريه ويران شده امروز حاضر جلوي ديدگان شان هست. روساي قبايل و عشاير عراقي خوب توجه و تأمل كنند، آيا اين آن چيزي است كه در عراق براي مردم شان در پي اش هستند: مردمي كشتار شده، آواره گشته و سرزميني كه براي آن كه تنها به وضعيت سابق باز گردد، بايد دهه ها كار سخت در آن كرد؟ هم دولت عراق و شيعيان و هم قبايل و عشاير و سني هاي عراق اين فرصت را اينك دارند تا مانع از فاجعه اي شوند كه غريب الوقوع است و فردا ديگر پشيماني و متهم كردن يكديگر كمكي به حال شان نمي كرد و كشته شدگان هرگز ديگر زنده نخواهند شد؛ همان گونه كه حتي اگر سوريان در ژنو 2 به توافق برسند، كشته شدگان شان ديگر هرگز زنده نمي شود، اما اگر زودتر به گفتگو پرداخته و به توافق مي رسيدند، اينك چنين قتل عام و ويراني اي روي نداده بود.
اما آنچه مرا غافلگير كرد، ادعاي نماينده اتحاديه ميهني كردهاي عراق بود كه پيرامون فرستادن پيشمرگه هاي كرد براي كمك به ارتش عراق جهت جنگ در مناطق درگيري اعلام آمادگي كرد! از بارزاني پختگي رفتاري بيش از اين انتظار مي رفته و مي رود و حداقل او در گذشته بسيار حساب شده تر از اين ها عمل كرده است! تصور نمي كنم كه اين اقدامي مناسب براي به رسميت شناختن پيشمرگه ها توسط دولت عراق باشد. به جاي آن، بارزاني و كردهاي عراق بايد نقش ميانجي را بين شيعيان و عرب هاي سني بازي كنند و ضمن دعوت دو طرف به خويشتنداري و آرامش و برحذر داشتن شان از هر نوع درگيري و برخورد نظامي، شروع به رايزني با هر دو طرف براي گفتگوي دولت عراق با سران عشاير سني و تلاش جهت رسيدن به يك تفاهم جامع در آينده كنند. در مقابل، بارزاني بايد پيشمرگه هايش را براي كمك به كردهاي سوريه ارسال كند كه اينك مورد هجوم داعش قرار گرفته اند و تلفات اخير نشان مي دهد كه سلاح هاي سبك و نيمه سنگين براي دفاع از مناطق كردنشين سوريه كافي نيست و بايد به سلاح هاي سنگين نيز مجهز شوند. آن دسته از چريك هاي پ.كا.كا. كه هنوز در تركيه يا عراق باقي مانده اند، بايد به سرعت به كردستان سوريه اعزام شوند.
در صورتي كه، دولت عراق و عشاير و سني هاي عراقي توصيه هاي ارائه شده را پذيرفتند، به آنان – به موقع، راه حلي جامع براي حل بحران و شكاف ايجاد شده بين شيعيان و سني هاي عراق عرضه خواهد شد و گرنه باشند تا نتايج عملكردشان را با چشمان خويش در عراق ببينند. حجت تمام.
