بر اساس این گزارش که دوشنبه 14 فروردین منتشر شده، دولت بایدن میخواهد توافق شرکای خود را برای برداشتن برخی از تحریمها در ازای توقف بخشهایی از برنامه هستهای جمهوری اسلامی جلب کند.
مقامات دولت بایدن، پیشتر نیز بارها نگرانی خود از پیشرفتهای جدید برنامه هستهای جمهوری اسلامی ابراز کرده و اعلام کردهاند که از نظر آنها دیپلماسی، تنها راه جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای است.
به این وجود، در ماههای پایانی سال گذشته میلادی و همزمان با اعتراضات سراسری در ایران، مقامات دولت بایدن و خود او بارها به رسانهها گفته بودند که مذاکره با جمهوری اسلامی بر سر برنامه هستهای این کشور در دستورکار ایالات متحده نیست، موضعی که اکنون احتمالا تغییر کرده است.
کمتر از دو ماه پیش، بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی از دستکاری سانتریفیوژهایی در سایت هستهای «فردو» و کشف اورانیوم غنیسازی شده 87.3 درصدی در این سایت خبر دادند.
جمهوری اسلامی در حال حاضر بیش از 87 کیلوگرم اورانیوم غنیسازی شده در سطح 60 درصدی دارد. همان زمان، پنتاگون اعلام کرد که جمهوری اسلامی کمتر از دو هفته تا رسیدن به اورانیوم غنیسازی شده لازم برای تولید بمب اتمی فاصله دارد.
العربیه به نقل از آکسیوس نوشت؛ مقامات اسرائیلی اخیراً به دولت بایدن و چندین کشور اروپایی گفتهاند که جمهوری اسلامی در حال ورود به مرحله خطرناکی است که در صورت غنیسازی اورانیوم بالای 60 درصد، میتواند باعث تحریک اسرائيل به انجام حملهای نظامی علیه تاسیسات هستهای این کشور شود.
به گفته منابع آگاه آکسیوس، دولت بایدن در ژانویه بحث درباره رویکرد جدید خود را با شرکای ایالات متحده آغاز کرده و در ماه فوریه به اسرائیل و تروئیکای اروپایی یعنی فرانسه، آلمان و بریتانیا، درباره تغییر موضع خود اطلاعرسانی کرده است.
آکسیوس در گزارش روز دوشنبه خود نوشت که چهار تن از مقامات اسرائیلی، دیپلماتهای غربی و کارشناسان آمریکایی، تایید کردهاند که آمریکا پیشنهاد برداشته شدن برخی از تحریمها در صورت توقف غنیسازی اورانیوم با خلوص 60 درصدی را مطرح کرده است.
یک مقام اسرائیلی و یک دیپلمات غربی نیز به آکسیوس گفتند که جمهوری اسلامی از گفتوگوهای ایالات متحده آگاه هستند اما تاکنون این پیشنهاد را رد کردهاند.
همچنین سه مقام اسرائیلی و دیپلماتهای غربی، به آکسیوس گفتهاند که مقامات ایرانی ابراز داشتهاند که این روند قبلاً کارساز نبوده و آنها خواهان توافقی نیستند که چیزی کمتر از توافق هستهای 2015 داشته باشد.
این رویکرد مشابه راهحلی است که توسط جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید و بیل برنز، رئیس سیا، که از اعضای ارشد دولت اوباما بودند، در سال 2013 زمانی که جمهوری اسلامی و قدرتهای جهانی پیشنویس برجام را در سال 2013 امضا کردند، رهبری می شد.
در آن زمان نیز، مقامات دولت اوباما، تمایل خود برای توقف کوتاه مدت بخشهایی از برنامه هسته ای جمهوری اسلامی در ازای کاهش جزئی تحریمها را مطرح کرده بودند. این توافق موقت اولیه برای یک دوره شش ماهه بود و چندین بار تا رسیدن به توافق کامل هستهای در ژوئیه 2015 تمدید شد.
در واکنش به این خبر، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید گفت که جو بایدن «کاملا متعهد به تضمین این است که جمهوری اسلامی هرگز به سلاح هسته ای دست پیدا نکند و ما همچنان معتقدیم دیپلماسی بهترین راه برای رسیدن به این هدف است.»
این سخنگو افزود که دولت با هماهنگی کامل با شرکا و متحدان خود از جمله اسرائیل در حال آماده شدن برای همه گزینهها و موارد احتمالی است. اما کاخ سفید، «در مورد شایعات دست دوم در مورد گفتگوهای دیپلماتیک اظهار نظر نخواهد کرد، مگر اینکه هشدار دهد که تقریباً همه این شایعات نادرست هستند.»
اندکی پس از روی کار آمدن دولت بایدن در سال 2021، ایالات متحده و ایران تلاش کردند تا با میانجیگری اتحادیه اروپا به یک توافق موقت با جمهوری اسلامی برسند، اما در تابستان سال گذشته میلادی، مقامات غربی با تاکید بر اینکه درخواستهای غیرمنطقی جمهوری اسلامی مانع دستیابی به یک توافق شده، اعلام کردند که این موضوع دیگر در اولویت نیست.
از آن زمان، آژانس بینالمللی انرژی اتمی چندین بار نسبت پیشرفتهای بیسابقه جمهوری اسلامی در برنامه هستهای این کشور، هشدار داده است.