خبرگزاری آسوشتیدپرس از محل مذاکرات ایران و آمریکا در لوزان سوییس خبر می‌دهد، ایالات متحده و ایران برسر پیش نویس توافقی به نتیجه رسیده‌اند و بر اساس آن ایران با کاهش ۴۰ درصدی سانتریفیوژهای خود که قابلیت استفاده در تولید سلاح هسته‌ای دارد، موافقت کرده است.
روز پنجشنبه نوزدهم مارس، این خبرگزاری با انتشار یک گزارش اختصاصی اعلام کرد، در قبال آن طرف ایرانی نیز در خواست دارد به طور فوری برخی از تحریم‌های کلیدی و فلج کننده اقتصادی از میان برداشته شود و همچنین سازمان ملل تحریم‌های مربوط به تجهیزات نظامی متعارف را بر علیه ایران تغییر دهد.
به گزارش صدای آمریکا، این توافق می‌تواند نشانه مناسبی از دستیابی به موفقیت‌هایی که مذاکرات برای محدود کردن فعالیت هسته‌ای ایران دنبال می‌کرده، باشد.
طرفین این مذاکرات باید تا ۳۱ مارس به یک توافق سیاسی و در نهایت تا پایان ماه ژوئن توافق جامع و کامل برسند. در واقع این همان نکته‌ای نیز است که مورد نظر کنگره آمریکاست تا ایران را در مورد فعالیت‌های هسته‌ای تحت فشار نگه دارد.
منابع رسمی گفته‌اند این توافق دست‌کم ایران را برای ده سال موظف به رعایت شرایط تازه در محدودیت فعالیت سانتریفیوژها خواهد کرد. پیشتر گفته شده بود مذاکرات بر سر حفظ ۶۵۰۰ سانتریفیوژ توسط ایران است.
این رقم کمتر از تعداد ۱۰ هزار تایی ماشین‌هایی است که ایران در حال حاضر اعلام می‌کند به طور فعال دارد. رقمی که در ابتدا طرف آمریکایی می‌خواست بر روی ۴ هزار ماشین کاهش یابد.
اما مقامات آمریکایی می‌گویند تمرکز بر تعداد سانتریفیوژها نمی‌تواند تمام موضوع باشد. بلکه کاهش ترکیبی از تعداد و نوع سانتریفیوژها و سطح غنی سازی اورانیومی که می‌تواند فاصله ایران را به سلاح هسته‌ای به یک سال برساند، مد نظر واشینگتن است.
به عقیده نویسنده این مقاله، هم‌اکنون ایران در شرایط فعلی در ظرف دو تا سه‌ماه امکان فراهم‌آوری مقدمات ساخت سلاح هسته‌ای را دارد. ایران نیز از سوی دیگر همواره ساخت هرگونه تجیهزات نظامی اتمی را رد کرده است.
این در حالی است که رییس جمهوری ایالات متحده، باراک اوباما طی پیامی که روز پنچشنبه به طور مستقیم به شهروندان ایران داد، با بزرگذاشت نوروز، سال نو را به آنها تبریک گفت و همچنین در این پیام اشاره کرد که مذاکرات پیشرفت داشته اما هنوز فاصله‌هایی وجود دارد.
او در بخشی دیگر از این پیام اشاره کرد «اگر رهبران ایران با یک توافق معقول موافقت کنند، باعث خواهد شد مذاکرات در مسیر بهتری پیش برود. مسیری که فرصت‌های بزرگتری را به مردم ایران می‌دهد»
از طرفی فشارهای کنگره بر روی مذاکرات سایه افکنده است. رییس کمیته روابط خارجی سنا می‌گوید هر توافقی باید از سوی قانونگذاران مورد تایید قرار بگیرد و ۳۶۰ عضو جمهوریخواه و دموکرات مجلس نمایندگان توان کافی برای خنثی کردن حق وتوی رییس جمهوری را دارند. آقای اوباما پیشتر گفته بود در صورت توافق با ایران، کنگره باید در کاهش تحریم‌ها همکاری کند.
یکی از قانونگذاران در همین زمینه اشاره می‌کند «کنگره باید متقاعد شود که شرایط و مسیر ساخت بمب برای ایران بسته شده و تنها در این صورت است که کنگره آماده رفع تحریم‌ها خواهد بود.»
الیوت انگل از نیویورک که یک نماینده دموکرات در مجلس نمایندگان و عضو کمیسیون سیاست خارجی است در جلسه‌ای که روز پنجشنبه دولت در حضور نمایندگان داشت، تاکید کرد که دولت کنگره را نمی تواند به حاشیه براند و هرگونه تلاشی برای این موضوع از سوی هردو حزب حاضر در مجلس یعنی جمهوریخواه و دموکرات با مقاومت مواجه خواهد شد.
ایجاد فاصله زمانی یک ساله برای تولید بمب هسته‌ای از سوی ایران و کنترل سطح تجهیزات و فعالیت‌ها برای مدت ده سال از جمله موارد ذکر شده در پیش نویس توافق هسته‌ای است. بعد از آن محدودیت‌ها به طور آرام کاهش خواهد یافت. به این ترتیب روند اعمال شده می‌تواند منجر به یک برنامه ۱۵ و حتی ۲۰ ساله شود.
به عنوان بخشی از این توافق، تحریم‌های اقتصادی آمریکا به صورت مرحله به مرحله کاهش خواهد یافت. رییس جمهوری باراک اوباما این قدرت را دارد برخی از تحریم‌ها را به طور فوری از بین ببرد و دیگران را نیز ترغیب به کاهش تحریم‌ها در طول زمان کند.
برخی از تحریم‌‌هایی هم که سنگین است، می‌تواند تا سال‌های بعد از توافق باقی بماند تا قوانین کنگره تغییر یابد.
برخی از منابع که مایل نیستند نام‌شان فاش شود -چرا که هنوز حق طرح جزییات مفاد قرارداد را به طور عمویم ندارند- تاکید دارند که اگرچه دوره‌های زمانی، سانتریفیوژها و زمانبندی رفع تحریم‌ها پیشتر صحبت شده بود اما اینک به طور مشخص و رسمی اعلام خواهد شد.
ایران اصرار دارد فعالیت‌های هست‌ای اش برای انجام کارهای صلح آمیز نظیر تولید انرژی، پزشکی و تحقیقاتی است، هرچند بعضی از دولت‌ها براین باورند که ایران در پی تولید سلاح هسته‌ای است.
در این نوشته اسوشیتدپرس اشاره می‌کند روشن نیست که این پیش‌نویس چه زمانی کامل می‌شود.
منابع رسمی می‌گویند برخی از گزارش‌ها حاکی از فعالیت‌های زیر زمینی هسته‌ای ایران است در حالی‌که ایران می‌گوید این فعالیت‌ها تحقیقاتی است. اما همین منابع بر این باورند که امکان تغییر کاربری برای این تجهیزات وجود دارد.
برای رفع سایر نگرانی‌ها نیز، در این توافق برنامه ریزی شده است که راکتور آب سنگین ایران میزان بسیار کمتری از توان اصلی‌اش پلوتونیم را استحصال کند.
در بخشی دیگر از این مقاله اشاره می‌شود، چهارچوب مذاکرات در ماه مارس بعید است که منتهی به فشار جدی بر برنامه هسته‌ای ایران شود، موضوعی که آمریکا بر این باور است درنهایت می‌تواند منتهی به ساخت سلاح هسته‌ای بشود. موضوعی که دیپلمات‌های ایران در نقطه مقابل تاکید می‌کنند ایران به دنبال تولید سلاح هسته‌ای نیست و در نتیجه در اساس طرح این موضوع محلی برای بحث ندارد.
روز پنچشنبه جان کری و محمد جواد ظریف برای چهارمین روز متوالی با یکدیگر ملاقات کرده‌اند. جان کری پس از ملاقات صبح گفت «ما به دنبال پیش بردن برخی مسایل سخت هستیم، اما پیشرفت‌ها حاصل شده است.»
مذاکرات رسمی، بین ایران و شش قدرت جهانی انجام می گیرد، اما در واقع در طول ماه‌های گذشته به طور مستقیم آقایان کری و ظریف بخش‌های جدی این مذاکرات را به ثمر رسانده‌اند.
یکی از مقامات می‌گوید در صورت حصول توافق، تحریم‌ها بر علیه ایران از سوی سازمان ملل کاهش خواهد یافت. این کاهش می‌تواند شامل بخش‌هایی که مربوط به تحریم سلاح نیز باشد، موردی که روسیه و چین می‌خواهند در صورت توافق در ظرف چند هفته کاهش یابد. با این حال مواردی نظیر تکنولوژی ساخت موشک در وضعیت تحریم باقی خواهد ماند.
بر اساس این پیش‌نویس ایران پس از پایان مدت توافق می‌ةواند به سطح مورد نظر خود در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای دست یابد.
ایران در حال حاضر دست‌کم می‌تواند با امکانات فعلی معادل یک سلاح هسته‌ای تولید کند. با این حال رهبر جمهوری اسلامی ایران، خامنه‌ای گفته بود ایران توان تولید تا ۱۹۰ هزار سانتریفیوژ را دارد.
