دکتر کاوه احمدی علی آبادی
عضو هئيت علمي دانشگاه آبردين با رتبه پروفسوري
عضو جامعه شناسان بدون مرز(ssf)
مخالفان جنگ در سوريه، به گونه اي سخن مي گويند كه تو گويي در سوريه صلح است و همچون عراق 2003 جنگي در چارچوب ارضي كشور نيست و حالا آمريكا و متحدان اش مي خواهند تازه جنگ را آغاز كنند! هر كس تا بدين حد از وقايع جهان دور است، بايد به ايشان گفت: شب بخير! بيش از دو سال است كه جنگ در سوريه به شكلي بيرحمانه جريان دارد و حتي براي يك روز نيز متوقف نشده و ارتش يك كشور چنان بر عليه مردم اش كشتار كرده كه دچار ريزش شده و عملاً جنگ داخلي به وجود آمده و از موشك اسكاد تا سلاح شيميايي نيز بر عليه مردم به كار برده و هر روز بيش از صد نفر كشته مي شوند و آنچه كه اينك قرار است اتفاق بيافتد، پس از ورود اسد به فاز جنگ شيميايي، آمريكا و كشورهاي عربي و متحدان شان مي خواهند، درسي به اسد بدهند كه ديگر به فكرش خطور نكند كه اگر چنيني اعمالي را تكرار كند، بي پاسخ خواهد ماند و حتي اگر بخواهد نيز نتواند كه تكرار كند.
اين درست است كه حمله نظامي بدون توافق شوراي امنيت، غيرقانوني است و دليلي ديگر بر اين كه وقتي قوانين حاضر از پس برطرف نمودن بحران هاي انساني به اين عظيمي برنمي آيند و ناتوان اند، ساز و كار تصميمات جهاني پيرامون چنين اقداماتي در سازمان ملل بايد تغيير كند و نبايد چند كشور توانايي آن را داشته باشند كه به صرف منافع شان، نه تنها در مقابل جهان بايستند، بلكه منجر به فجايع بزرگ انساني شوند و اعلاميه صادر كردن صرف هرگز كافي نيست. درضمن، در دموكراسي برخلاف رژيم هاي ديكتاتوري، قانون وحي منزل نيست، بلكه هر زمان كه نتواند حقوق برابر انسان ها را تأمين كند و تبعيض آميز باشد، ساز و كارهايي براي مبارزه با آن وجود دارد. اگر سياهپوستان آمريكا مي خواستند به قوانين تبعيض آميز ايالات جنوبي آمريكا تمكين كنند، اينك نه آمريكا از چنگال برده داري نجات يافته بود و نه اوباما مي توانست رئيس جمهور آن شود و آنان با نافرماني مدني و زير پا گذاردن قوانين ثابت كردند كه هر گاه مابين قانون و انسانيت، ناگزير به انتخاب يكي هستيد، بايد انسانيت را برگزينيد و قانون را زير پا بگذاريد، باشد كه قوانين امروز تصحيح شوند و قوانين جديد فردا جايگزين شان گردند.
پيش از آغاز حمله متحدين به رژيم اسد بايد آخرين تجديدنظرها برحسب آخرين تحولات صورت گيرند. مناطقي را كه قبلاً آمريكا به عنوان هدف تعيين كرده، توسط نيروهاي اسد عمدتاً تخليه شده اند، گرچه بسياري از زيرساخت هاي شان قابل انتقال به مكاني ديگر نيستند، و بايد كماكان مورد هدف قرار گيرند، ولي ميزان آسيب شان به سبب اين جابجايي كاهش خواهد يافت كه ضروري است از طريق عكس هاي ماهواره اي جديد، مكان هاي تازه اي كه نيروهاي اسد به آنجا پناه برده اند، نيز علاوه بر نقاط سابق، هدف قرار گيرند.
سيستم دفاع موشكي منطقه بايد تقويت شود، به خصوص مناطق حساس و نفتي عربستان بايد قبل از حمله حتماً با سيستم هاي جديد تقويت گردند. پدافندهاي ضد موشكي مستقر در اردن بايد به گونه اي مستقر شوند كه نه فقط نقاط حساس اردن، بلكه موشك هايي كه بخواهند از فضاي اردن گذشته و اهدافي را در عربستان مورد اصابت قرار دهند، منهدم سازند. نيروهاي عربستاني به تقويت شان در اردن بسنده نكنند و چه بسا اسد بخواهد از طريق هماهنگي با نيروهاي قدس در عراق و مالكي، واحدهايي نفوذي را به مرزهاي شان گسيل دارند تا عمليات كماندويي و خرابكاري داخل مرزهاي عربستان انجام دهند و ارتش عربستان بايد حضور و گشت هاي مداوم زميني و هوايي در مناطق مرزي با عراق را افزايش دهد و واجدهايي كماندويي در نزديكي مناطق حساس و نفتي استقرار دائم داشته باشند و كار حفاظت شان را برعده گيرند. آمريكا با وجود آن كه قصد نبرد زميني را ندارد، اما بايد سناريوهايي را نيز ببيند كه در صورت وقوع هر اتفاق غيرقابل پيش بيني بتواند سريع نسبت بدان واكنش نشان دهد و علاوه بر نيروهايي كه اينك در منطقه دارد، نيروهاي واكنش سريع اش را بدان ها افزوده و در نزديكي منطقه مستقر سازد. فرضاً اگر رژيم اسد به شكلي بسيار گسترده از سلاح هاي شيميايي استفاده كند و فرماندهان ارتش آمريكا ارزيابي كنند كه تنها راه براي توقف موثر و سريع آن، در كنترل گرفتن انبارهاي سلاح هاي شيميايي رژيم اسد است، چه خواهيد كرد؟ آيا تازه به فكر سناريويي مي افتيد كه دخالت نيروهاي زميني در سوريه را طرح ريزي و پياده كند! اين اشتباهي بود كه دولت بوش در عراق مرتكب آن شد و براي اجتناب از درگيري با عراقيان، سناريوهايي را براي پس از حمله و سقوط صدام نديده بود و آن را به دولت موقت عراق سپرده بود، اما بمب گذاري ها و ترور چنان در عراق همه گير شد كه دولت بوش ناگزير به دخالت در امور و بازتعريف شرايط شد كه البته تا حدي دير شده بود و بسياري در اين فاصله قرباني شدند.
رزمندگان سوري توجه كنند كه جابجايي نيروهاي اسد به سبب ترس از مورد هدف قرار گرفتن توسط حملات موشكي دوربرد، فرصتي برايشان فراهم مي آورد تا آنان را هم طي نقل و انتقالات نيرو كه آسيب پذيرترين زمان براي حمله به هر واحد نظامي است، مورد هدف قرار دهند و هم در مواضع جديدشان كه فرصت تقويت شان بسيار اندك بوده، آسيب پذير خواهند بود. درضمن، نظامياني كه مايل به كشته شدن به خاطر تصميمات كودكانه اسد نيستند و مي خواهند از هر فرصتي براي فرار استفاده كنند، هم زمان اين جابجايي پيش از حمله و هم زمان پس از حمله، بهترين زمان برايشان جهت فرار است. در صورتي كه ارتش آزاد بتواند واحدهاي امنيتي و فرماندهان اين واحدهاي نظامي كه كار كنترل نيروها را برعهده دارند، هدف قرار دهد، چه بسا كل يك واحد نظامي، جملگي با هم تسليم شوند. كمين نيز فراموش نشود و بايد به خصوص در جاده ها مدام بدان ها ضربه بزنيد. همچنين، با فرماندهاني از ارتش اسد كه در ارتباط هستيد و آنان مي خواهند از ارتش اسد جدا شوند، از آنان بخواهيد كه ببينند مي توانند با حذف نفرات واحدهاي امنيتي ارتش، كل واحد نظامي تسليم شود يا پيش از فرار، با شليك به فرماندهان رده بالا، همگان را از دست شان خلاص كنند. و خلاصه، بايد تمام تجهيزات و آمپول هاي ضد شيميايي را به همراه خود داشته باشيد، و آن را بين رزمندگان و مردم توزيع كرده باشيد، نه اين كه پس از زدن شيميايي، تازه به فكر بيافتيد كه آن ها را از انبارها بيرون آورده و توزيع كنيد؛ اگر به توصيه هايي كه قبلاً در اين خصوص به شما داده شده بود، گوش كرده بوديد، الان با وجود استفاده اسد از سلاح شيميايي، بسياري از قربانيان زنده مانده بودند. توصيه هايي را كه به شما گفته مي شود، سرسري نگيريد و كوتاهي تنها باعث پشيماني هاي ديرهنگام مي شود. احتمال بسيار زياد دارد كه پس از حمله و در شرايط مختلف، رژيم اسد باز از سلاح هاي شيميايي استفاده كند، از اين سبب آمپول هاي مربوطه، ماسك و ساير تجهيزات ضد شيميايي بايد هر چه زودتر بين تمام مردم، علاوه بر همه رزمندگان توزيع شوند.
اما سورياني كه در ساير كشورها هستند، نسبت به واكنش به كاربرد سلاح شيميايي بسيار تأسف انگيز رفتار كردند و اصلاً اعتراضاتي كه انتظار مي رفت، صورت ندادند! آيا مي توان از جامعه جهاني و كشورهاي غربي خواست تا از كمك هاي انساني و نظامي دريغ نكنند و همه كار برايمان بكنند، اما سورياني كه در كشورهاي امن هستند، همين قدر همت و حساسيت از خود نشان ندادند كه يك تظاهرات مسالمت آميز صورت دهند؟ آيا توانستيد در مكاني امن با وجداني راحت نيز بخوابيد و همچون طلبكاران بي مسئوليت، تنها اين و آن را محكوم كنيد؛ آن هم زماني كه تمام دنيا بسيج شده تا كاري صورت دهد! يعني خون تان رنگين تر از رزمندگان سوري و رزمندگاني از ساير كشورهاست كه زندگي و حتي خواب آرام را از خود سلب كردند و در سوريه از جان و ناموس تان دفاع مي كنند كه حتي حوصله برگزاري يك تظاهرات مسالمت آميز را هم نداشتيد؟! متأسفانه اين يكي ديگر از دستاوردهاي منفي رژيم هاي ديكتاتور است كه طيفي وسيعي از مردم بي مسئوليت بار مي آورد كه منتظرند تا “ديگراني” بيايند و همه مشكلات را برطرف كرده و همه چيز را برايشان فراهم كنند. افكار عمومي يكي از مهمترين عوامل در تصميم گيري ها و تجديدنظرهاي مقامات و مسئولان غربي و جوامع دموكرات و مترقي هستند و تظاهرات مردمي و تعصن هاي مدني بسيار تأثيرگذارند و اين چيزي است كه متأسفانه در كشورهاي جهان سوم تقريباً كوچكترين توجهي بدان نمي شود.
