قیام نقاب یا قیام پایگاه شاهرخی که بعدها توسط شورشیان 57 به نام کودتای نوژه معروف شد، حرکتی نظامی بود که چندی پس از به قدرت رسیدن شورشیان در ایران، توسط تنی چند از افسران ارتش شاهنشاهی ایران و با تمرکز افسران نیروی هوایی شاهنشاهی برای بازگرداندن نظام مشروطه، دکتر شاپور بختیار بعنوان نخست وزیر قانونی و حذف سید روح‌الله خمینی و نابودی شورشیان، با همراهی سپهبد سید سعید مهدیون و سرتیپ آیت محققی طرح‌ریزی شده بود.
پایگاه هوایی شاهرخی در نزدیکی شهر کبودرآهنگ استان همدان مرکز فرماندهی آن بود. فرماندهی کل قیام به‌دست سپهبد سعید مهدیون (فرماندهٔ پیشین نیروی هوایی شاهنشاهی ایران) و رهبری قسمت نیروی هوایی این قیام برعهدهٔ سرتیپ خلبان رئیس آکروجت شاهنشاهی تیمسار سرتیپ آیت محققی بود. هدف نخست قیام حملهٔ هوایی به منزل روح‌الله خمینی در جماران و از بین‌بردن وی و سپس حمله به برج مراقبت فرودگاه مهرآباد و در ادامه، شکسته‌شدن دیوار صوتی توسط هواپیماهای در دستان قیام کنندگان تا برتری نظامی آنها به شورشیان نشان داده شده و مردم راحتتر به قیام کنندگان ملحق گردند. تسخیر ساختمان مجلس و مراکز رادیو و تلویزیون، آزاد کردن زندانیان سیاسی از زندان اوین و بازداشت بسیاری از مسئولان جمهوری اسلامی از جمله برنامه های نخست این حرکت بود.
به دستور شورای انقلاب شورشیان، تمامی مرزهای زمینی، هوایی و دریایی کشور برای کنترل مرزها به مدت یکهفته بسته شد. بر اساس بخشنامهٔ شورای انقلاب هواپیماهای به مقصد ایران می‌توانستند در ایران بنشینند ولی حداقل تا ۴۸ ساعت باید در ایران منتظر پرواز بمانند.
محمد بهشتی رئیس دیوان عالی شورشیان از محاکمهٔ متهمان در چند روز پس از این واقعه خبر داد و گفت که عده بسیاری از 300 نفر دستگیر شده به اعدام محکوم خواهند شد.
مبدا و محور عملیات
از نظر رهبران قیام فتح تهران مساوی با پیروزی در سراسر کشور تلقی می شد. با سقوط تهران مراکز نظامی ـ اداری سایر شهرها با توجه به ضرباتی که همزمان با عملیات تهران توسط شاخه های قیام در سراسر کشور بر آنها وارد می شد و به تعبیت از تغییر قدرت در مرکز با رهبران قیام اعلام همبستگی می کنند و مترصد اجرای فرمان های « شورای قیام کنندگان » می شوند.
به این دلیل طبیعی تر این بود که مبدا و مرکز عملیات قیام در تهران شناسایی می شد. البته در طرح اولیه پایگاه یکم نیروی هوایی در مهرآباد به عنوان مرکز ثقل انتخاب شده بود. اما بزرگترین نقطه قوت این پایگاه همان امتیازی بود که بزرگترین نقطه ضعف آن نیز محسوب می شد. پایگاه در تهران بود و این امتیاز بزرگی بود. اما این پایگاه در مناطق مسکونی محصور بود. لذا آنان درصدد شناسایی پایگاهی برآمدند که:
1 ـ دارای هواپیما باشد .
2 ـ به تهران نزدیک باشد .
3 ـ خارج از شهر باشد .
4 ـ افراد مستعد و قابل جذب داشته باشد .
5 ـ رهبران عملیات هوایی قیام حداکثر آشنایی را با پرسنل و امکان آن داشته باشند.
« پایگاه شاهرخی» در آن زمان و در ارتباط با قیام کنندگان به دلیل امتیازاتی که داشت مطلوب تشخیص داده شد :
- اول از نظر داشتن هواپیماهای قابل تجهیز به سلاح سنگین بر پایگاه مهرآباد برتری داشت .
- دوم نزدیک ترین پایگاه به تهران بود.
- سوم در 60 کیلومتری همدان قرار داشت .
- چهارم سروان نعمتی، سروان ایران نژاد، سروان پوررضایی و… در آنجا خدمت کرده و اماکن و پرسنل پایگاه را بخوبی می شناختند.
اسامی ۲۴۰ تن ازجانباختگان قیام ۱۸ تیرماه ۱۳۵۹
نظامیان:
سپھبد سعید مھدیون – سرتیپ خلبان آیت محققی-سرھنگ ھادی ایزدی – سرھنگ خلبان داریوش جلالی- سرھنگ چتربازمحمد رضا نادری ، سرھنگ شھربانی غلامعلی وارسته پور – سرھنگ خسرو زرینه-سرھنگ خلیفه سلطانی – سرھنگ منوچھر صادقی – سرھنگ شھربانی سعیدامیری -سرھنگ حسین مصطفوی قزوینی – سرھنگ علی فاریا – سرھنگ احمدآزموده – سرھنگ نادر وحدتی پور.
سرگرد خلبان فرخزاد جھانگیری -سرگرد کورش آذرتاش -سرگرد ایرج خلف بیگی -سرگردمحمدھاشم صبوحی مقدم-سرگردحسن گوھری سرگرد چتربازمحسن جلالی قاجار -سرگردسیروس ستوده – سرگردمحمدحسین عزیزیان – سرگردبھمن پرتوی – سرگرد کاووس علیزاده.
سروان خلبان ناصرزرندی- سروان سیروس دھقان- سروان فضل لله رئیسی سروان محمدبراتی -سروان خلبان علی اصغرسلیمانی – سروان خلبان محمد بھروزفرد-سروان اسماعیل اصغری – سروان نورلله نجف نژاد – سروان غلامرضا ثابتی آزاد – سروان خلبان علی شفیق – سروان خلبان امیدعلی بو یری – سروان خلبان کریم افروز – سروان ھوا ئی ھرمززمان پور – سروان خلبان محمدملک – سروان علی حیدر آریانا- سروان ھوائی بیژن ایران نژاد.
ستوان خلبان ناصررکنی- ستوان چتر باز فیروزآذریان- ستوان ا براھیم محمد نظری-ستوان یکم خلبان محمد مھدی عظیمی فر-ستوان محمد تاجداری –ستوانیارسیاوش پورفھمیدی-ستوانیار شکرلله احمدی-ستوانیار منوچھر رھبری نژاد-ستوان یکم خلبان یحیی نجات- ستوانیارمحمدرضاقربان نجف آ بادی-ستوانیار محرمعلی زاھدی- ستوان ناصرمروتی- ستوان دوم جعفرراستگو- ستوان دوم محمدرضاجوادی- ستوانیار چتربازفریدون جواھرنیا- ستوانیارحسین ھالکی- سروانیار اصغرالماسی.
استواریکم چتربازمجتبی مرادی- استوارمنصورساجدی- استوار ناصر ساجدی استوارایرج درخشنده- استوارعلی کمپانی- استوار علیپور کرباسی- استوار محمدحسین فرنژاد- استواریکم محمدعلی مھرابی- استواریار رسول یحیی پسند استوارایرج مرودشتی- استوارعلی اکبر عیوض زادی-استوارمحمدعلی فرزام استوارحسن کاظمی- استوار ابراھیم جوادزاده- استوارقاسم نقیب زاده استوارخلیل عطری- استوار غلامحسین قایق ور- استوار جھانگیرفاتح پیروز- استوارحسن کریم پور تاری-استوار حبیب لله احمدی-استوارمحسن عسگریان-استوار چتر باز غلامحسین ھمدانی- استوارمنوچھرفتاحی نوده ای- استوار جمشید رنجبر- استوارمحمدتقی خاتون آبادی- استوارعنایت لله آزاد یگانه.
گروھبان منصورکثیرلو-درجه دارمیرلکی-ھمافرجعفرمظاھری کاشانی گروھبان ھوائی بخشعلی کریمیان- درجه دارجھانبخش فاتح جو- گروھبان یکم محمدحکیم آبادچی- درجه دارمحمدعا بدینی مقدم – درجه دارمحمدرسول ابریشمی گروھبان مرتضی فرح پور- گروھبان یکم سیاوش نوروزی – سربازعلی دریائی درجه دارمصطفی حجازی- درجه داراحمد محمدی- ھمافریوسف پوررضائی درجه دارخلیل خبازھاشمی- گروھبان یکم چترباز علی سعادتی.
غیرنظامیان:
ذبیح لله مومنی (دانشجو)- محمد ده پھلوان (پزشکیار)- مریم حجازی (کارمند نیروی زمینی)- جلیل سلطانی- محمدھارونی- عبدمحمد ھارونی –سیاوش مومزائی-علی رحم صالحی- امیدوارآتش پرور- کمال سامع- رحمان مجاورصوفی- خلیل درویش- محمدکریم رکنی والا- ابراھیم ستوده-منوچھرکریمی- سیاوش ھمتی- اصغرلله وردی- ابراھیم کریمی- حسین کریمی- ابراھیم بیگلری- جمشید شمالی- مرتضی سوھانکی- بانو ( بی بی نیکبخت ۶۷ ساله مادرستوان ھوائی ناصررکنی)- جعفرھمتی
