بر اساس اسناد طبقه‌بندی‌شده‌ای که سرویس جاسوسی اسرائیل «موساد» در سال 2018، از آرشیوی سری در جمهوری اسلامی ربودند، اخیرا کتابی به نگارش درآمده که به‌طور مستند پرده از این حقیقت برمی‌دارد که رژیم جمهوری اسلامی در سال 2003 در آستانه آزمایش بمب اتم بوده و طی دو دهه گذشته تلاش‌های تسلیحاتی هسته‌ای خود را متوقف نکرده، و هم‌ا‌ینک نیز در آستانه دستیابی به سلاح هسته‌ای است.
این کتاب که «جمهوری اسلامی به‌دنبال سلاح‌های خطرناک هسته‌ای» نام دارد را دیوید آلبرایت، بنیانگذار «موسسه علوم و امنیت بین‌المللی» در واشینگتن، و سارا برکارد نگاشته و تصاویر بسیاری از اسناد مذکور را در کتاب خود آورده‌اند. کتاب قرار است هفته بعد منتشر شود، و نسخه‌ای از آن برای بازبینی در اختیار رسانه‌ها از جمله «واشینگتن پست» قرار گرفته است.
بر اساس اسناد فنی که به تازگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، کتاب نشان می‌دهد که رژیم جمهوری اسلامی، تحت برنامه‌ای فوق سری برای تولید سلاح اتمی، در أواخر سال 2003 در آستانه «آزمایش سرد» اجزای اصلی سلاح هسته‌ای بوده، و اگر موفق می‌شده از این مرحله عبور کند، فاصله چندانی با تولید بمب اتم نداشته است.
به گفته «واشینگتن پست»، آنچه در آن زمان باعث تعلیق تلاش‌های جمهوری اسلامی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای شد، لو رفتن رآکتور پایگاه مخفی نطنز برای غنی‌سازی اورانیوم بود. حمله ایالات متحده به عراق و ساقط کردن رژیم صدام حسین در سال 2003 نیز ممکن است دلیل دیگری برای توقف برنامه تولید سلاح‌های هسته‌ای رژیم جمهوری اسلامی بوده باشد.
«طرح آماد»
گرچه جمهوری اسلامی کار بر روی سلاح اتمی را در سال 2003 متوقف کرد، اما تا آن زمان دانشمندان هسته‌ای ایران تقریباً تمامی چالش‌های فنی ساخت بمب را از سر گذرانده بودند و تنها به یک منبع قابل اعتماد سوخت شکافتی، در قالب اورانیوم غنی‌شده یا پلوتونیوم، نیاز داشتند. لذا کتاب جدید پیشرفت‌های اتمی سری چشمگیر رژیم جمهوری اسلامی از آن زمان به بعد تحت عنوان «طرح آماد» را بررسی می‌کند.
به گفته نویسندگان، در حالی که آژانس‌های اطلاعاتی ایالات متحده مدت‌هاست می‌دانند كه جمهوری اسلامی تجهیزات و طرح‌های مربوط به برنامه هسته‌ای خود را از دانشمندان پاكستانی در دهه 1980 و 1990 دریافت كرده است، اما به نظر می‌رسد كه طراحی بمب اتم جمهوری اسلامی امری كاملاً بومی بوده باشد.
آلبرایت و بركارد در این كتاب می‌نویسند: «این طرح گرته‌برداری نبوده، بلكه محصول تلاش‌های یک تیم کارآمد تولید سلاح‌های هسته‌ای است که رمزهای پیشرفته رایانه‌ای آنها را پشتیبانی می‌كند.» به گفته آنها، اسناد ربوده‌شده پرده از وجود یک تیم کارکشته از فیزیکدانان و مهندسان جمهوری اسلامی برمی‌دارد که تمام مدت مشغول «بهبود طراحی، از جمله مینیاتوریزه کردن کلاهک هسته‌ای» بوده‌اند.
به گفته کتاب، محسن فخری‌زاده، فیزیکدان(به اصطلاح) برجسته هسته‌ای و سرتیپ سپاه پاسداران جمهوری اسلامی، «رهبر بی‌چون و چرا»ی برنامه تسلیحات اتمی رژیم جمهوری اسلامی بوده است. فخری‌زاده سال گذشته در حوالی تهران در طرح تروری که مقامات جمهوری اسلامی آن را به آژانس جاسوسی اسرائیل موساد نسبت دادند کشته شد. نویسندگان كتاب كشته شدن وی را «ضربه‌ای بزرگ» به رژیم نامیده و افزودند: «در کوتاه‌مدت و میان‌مدت، رژیم جمهوری اسلامی ممکن است فقدان وی را سر بزنگاه آزمایش کردن یا تکمیل کردن سلاح هسته‌ای احساس کند.»
با این وجود، آلبرایت و برکارد تاکید کرده‌اند كه تخصص ساخت سلاح‌های هسته‌ای که فخری‌زاده آن را توسعه داد همین الان هم در دست كادر دانشمندان هسته‌ای رژیم جمهوری اسلامی است. نویسندگان استدلال می‌کنند که با توجه به وجود تخصص هسته‌ای بومی جامع جمهوری اسلامی، این کشور اساساً دارای توانایی هسته‌ای «حاضر و آماده» است که به آن اجازه می‌دهد در صورت تصمیم، سریعا به تولید سلاح اتمی بپردازد.
العربیه به نقل از واشینگتن پست می نویسد؛ آلبرایت، یکی از نویسندگان کتاب، به‌طور خلاصه، طی ایمیلی به «واشینگتن پست» تاکید کرد: «آنچه جمهوری اسلامی در جریان طرح آماد و باقی طرح‌های هسته‌ای خود در باب توسعه فناوری سلاح اتمی آموخته، جمهوری اسلامی را به پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه تولید سلاح‌های هسته‌ای رسانده است. جمهوری اسلامی هر لحظه أراده کند می‌تواند سلاح هسته‌ای بسازد.»
گفتنی است که بندهای مربوط به خاتمه محدودیت‌های اتمی و غنی‌سازی جمهوری اسلامی مشهور به «بندهای غروب» (sunset clauses) که در توافق هسته‌ای 2015 موسوم به «برجام» آمده، و بر مبنای آنها به‌تدریج محدودیت‌ها از روی جمهوری اسلامی برداشته می‌شود، به‌طوری که این رژیم می‌تواند تمام فعالیت‌های هسته‌ای خود را از سال 2031 بدون هیچ‌گونه محدودیتی از سر بگیرد، تنها با تکیه بر حسن نیت و حقیقت‌گویی رژیم جمهوری اسلامی درباره عدم تلاشش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای در این توافق گنجانده شده است.
جمهوری اسلامی همواره قصد خود برای دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای را انکار و برنامه اتمی‌اش را در راستای «اهداف مسالمت‌آمیز» معرفی کرده است. اینک، اسناد برملاشده نشانگر این مساله است که رژیم جمهوری اسلامی در این باره از همان ابتدا به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دروغ گفته، و بنابراین در امتحان «راستی‌آزمایی» هسته‌ای مردود شده است. به گفته ناظران، این می‌طلبد که دولت جو بایدن و دیگر دول غربی در اصرار خود بر احیای تمام و کمال برجام و اعتماد بی حد و حصر به جمهوری اسلامی به‌طور بنیادی تجدید نظر کنند.
