جمهوری اسلامی و آژانس بین المللی انرژی اتمی در خصوص اجازه بازرسی از دو مکان مشخص که آژانس پیش‌تر خواستار دسترسی به آنها شده بود، به توافق دست یافتند.
در بیانیه مشترکی که در پایان سفر رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران منتشر شده و در رسانه‌های وابسته به دولت جمهوری اسلامی نیز بازتاب داشت، ضمن اشاره به مجوز دسترسی به دو مکان مشخص از سوی بازرسان آژانس بر تقویت همکاری دو طرف تاکید شده است.
در بخشی از این بیانیه در خصوص موافقت با دسترسی به دو مکان درخواست شده از سوی آژانس آماده است: «جمهوری اسلامی به طور داوطلبانه به دو مکان مشخص شده توسط آژانس دسترسی داده، و فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس را برای حل و فصل این موضوعات تسهیل خواهد کرد.»
این بیانیه همچنین با تاکید بر توافق بر سر همکاری و تقویت اعتماد متقابل، به «مشورت‌های فشرده در خصوص حل و فصل توأم با حسن نیت موضوعات مشخص شده توسط آژانس در ارتباط با اجرای پادمان» اشاره و تصریح شده است که دو طرف در ارتباط با اجرای پادمان به توافق رسیدند.
جمهوری اسلامی در حالی به درخواست آژانس برای بازدید از دو سایت «مشکوک» به فعالیت هستهای تن داده که ایالات متحده با دستاویز قرار دادن عقب‌نشینی‌های مرحله‌ای جمهوری اسلامی از برجام و نیز استناد به قطعنامه پیشین آژانس و گزارش‌‌های افشا شده توسط سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل مبنی بر فعالیت‌های مخفیانه هستهای در دو سایت مشکوک، در صدد فعال کردن مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی است.
آژانس بین المللی انرژی اتمی اوایل ماه ژوئن در گزارشی اعلام کرد که دخیره اورانیوم غنی شده جمهوری اسلامی تقریبا به هشت برابر حد مجاز تعیین شده در برجام رسیده است.
رافائل گروسی، مدیر کل آژانس ده روز پس از انتشار این گزارش تاکید کرد که جمهوری اسلامی بیش از چهار ماه است که از دسترسی این نهاد به دو مکان «مشکوک» به فعالیت هستهای خودداری کرده است.
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سپس سی‌ام خردادماه نخستین قطعنامه انتقادی خود را بر ضد جمهوری اسلامی پس از یک دوره هشت ساله صادر کرد. در این قطعنامه انتقادی که از سوی تروئیکای اروپایی پیشنهاد شده بود از جمهوری اسلامی خواسته شد تا به همکاری با آژانس ادامه دهد و اجازه دسترسی بازرسان این سازمان را به مکان‌های درخواست شده، فراهم کند.
رافائل گروسی پیش از سفر به ایران گفته بود که قرار است برای طرح مسائل مهمی راهی تهران شود.
در بیانیه مشترکی که آژانس نیز در وب‌سایت خود آنرا منعکس کرد ضمن اشاره به این که دو طرف بر سر زمان بازرسی از سایت‌های درخواست شده توافق کرده‌اند، تاکید شده است که آژانس بین المللی انرژی اتمی بواسطه اطلاعاتی که اکنون در دست دارد به جز این دو سایت درخواست برای بازرسی از مکان‌های دیگری ندارد.
در این بیانیه همچنین ضمن اشاره به حصول توافق بر سر اجرای پادمان تاکید شده است: «آژانس با حفاظت از تمامی اطلاعات محرمانه پادمانی مطابق با اساسنامه آژانس، مفاد مرتبط در موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی، و محرمانگی رژیم، استانداردها و رویه های تثبیت شده‌ی آژانس، نگرانی های امنیتی جمهوری اسلامی را همچنان مدنظر قرار خواهد داد.»
پادمان یک نظام نظارت و بازرسی تدوین شده در سازمان بین‌المللی انرژی اتمی است که با هدف تضمین استفاده صلح آمیز از مواد هستهای در پیمان منع گسترش سلاح‌های هستهای، موسوم به ان‌پی‌تی گنجانده شده است.
موضع تازه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قبال همکاری با جمهوری اسلامی پس از فشارهای ایالات متحده به اعضای شورای امنیت برای بازگردان کلیه تحریم‌ها بر ضد ایران توجه بسیاری از کارشناسان و تحلیل‌گران را به خود جلب کرده است.
یورونیوز نوشت؛ کمیسیون مشترک برجام قرار است روز سه شنبه آینده با موضوع بررسی آخرین تحولات مرتبط با توافقنامه هستهای جمهوری اسلامی با قدرت‌های جهانی با شرکت نمایندگانی از جمهوری اسلامی، کشورهای اروپایی، چین و روسیه تشکیل جلسه دهد.
